De watersnoodramp in Limburg vorig jaar maakte duidelijk dat het roer om moet. Het klimaat verandert met meer kans op overstromingen en droogte. Daarom moeten we water langer vasthouden in het landschap en afstromend water vertragen. Overal in het Nederlandse landschap liggen echter drainagesystemen die water versneld afvoeren. Vanaf november gaat ARK op gronden van Natuurmonumenten in het Geuldal oude drainagesystemen verwijderen om de sponswerking van de bodem te herstellen. Een gezonde bodem kan regenwater vasthouden daar waar het valt en zo wateroverlast helpen voorkomen. En kan gefaseerd water afgeven in tijden van droogte. De werkzaamheden dragen bij aan het klimaatrobuust maken van het Geuldal.
NATTERE GRONDEN DOOR OPRUIMEN DRAINAGESYSTEMEN
In 2021 ruimde ARK al op 53 hectare grasland van Natuurmonumenten ongeveer 9 km aan drainagebuizen op. Begin november gaat ARK verder met het verwijderen van oude drainagesystemen op gronden van Natuurmonumenten langs de Geul en haar zijbeken zoals Mechelderbeek en Klitserbeek, in de gemeente Vaals en Gulpen-Wittem. Dit jaar staat ongeveer 45 hectare natuur op de lijst waar drainages opgespoord en verwijderd worden. Omdat nooit is vastgelegd waar drainagesystemen in de grond zitten, is niet precies duidelijk wat aangetroffen wordt. Wat wel zeker is, is dat het om vele kilometers gaat. De drainagebuizen hebben in het verleden dienst gedaan voor waterafvoer, om natte graslanden geschikt of productiever te maken voor landbouw, om het teeltseizoen op te rekken. De oudste buizen liggen al 100 jaar in de grond; plastic drainagebuizen zijn vanaf 1960 aangelegd. Inmiddels zijn de graslanden echter teruggegeven aan de natuur en mogen ze weer natter worden. Het verwijderen van de drainagesystemen zorgt ervoor dat de bodem water beter kan opvangen, vasthouden en weer los kan laten in tijden van droogte. Door het Geuldal in te richten als natuurlijke klimaatbuffer wordt de natuur onze bondgenoot in de strijd tegen overstromingen en droogte.
BEEKPUNGE EN ECHTE DOTTERBLOEM
De drainagesystemen voeren behalve regenwater ook kwelwater (mineralenrijk grondwater) af. Dat relatief schone water is echter onmisbaar voor de kwaliteit van de natuur in de lagere gedeelten. Door het opruimen van de drainagebuizen kan dit kwelwater zich weer in de bodem van de graslanden verspreiden en aan de oppervlakte komen in natuurlijke laagtes en bronnen. De bodem kan weer veel water opnemen en vasthouden. Planten die dit speciale kalk- en ijzerrijke kwelwater of langdurig natte plekken nodig hebben zijn de veldrus, echte dotterbloem, adderwortel, beekpunte, moerasspirea, moeras-vergeet-mij-nietje, echte koekoekbloem, watermunt en kattenstaart. Een lust voor het oog en een paradijs voor vele soorten insecten zoals de moerassprinkhaan en vogels. Wie weet profiteert binnenkort de zwarte ooievaar van de natte graslanden langs de Geul.
Lees verder over dit idee op de website van ARK Natuurontwikkeling.
Foto: ARK Natuurontwikkeling