De natuur is onze bondgenoot bij het voorkomen van wateroverlast in het Zuid-Limburgse Landschap. Het Fonds Natuurkracht ondersteunt graag iedereen die een idee, of zelfs al een plan heeft, dat bijdraagt aan dit doel. Daarvoor is 1 miljoen euro beschikbaar gesteld door de Nationale Postcode Loterij. Twee projecten zijn goedgekeurd voor een financiële bijdrage van het Fonds Natuurkracht. Het ene project is gericht op het langer vasthouden van water stroomopwaarts, met het andere project wordt 2 kilometer aan graften hersteld. Beide projecten starten nog dit jaar. Nieuwe projecten kunnen jaarrond worden ingediend. In totaal zijn er nu zes projecten goedgekeurd.
Water vertragen in het Geul- en Gulpdal
Om wateroverlast benedenstrooms te verminderen is het belangrijk dat we stroomopwaarts water langer vasthouden. Dit project draagt daaraan bij. ARK Rewilding gaat op drie plekken in het stroomgebied van de Geul en Gulp de toestroom van regenwater en bronwater vertragen. Dat doet de organisatie in de Gemeente Vaals door het opsporen en verwijderen/onklaar maken van drainages en bronbeken en regenwaterafvoeren die diep zijn ingesneden te verbreden en verhogen. Gevolgd door minder intensief van landgebruik op de aangrenzende hellingen.
Daarnaast gaat Ark in Gulpen en Hombourg een traject van de Gulp verbreden, ophogen en weer laten meanderen. Deze maatregelen en het beheer dat erop volgt, vertragen de water-afstroom naar de zijbeken van de Geul. Het water krijgt langer de tijd om in de bodem te trekken waardoor deze weer als spons kan werken. Dat heeft voordelen bij hevige regenval, maar ook bij langere periodes van droogte. Het project mag rekenen op een bijdrage uit het fonds van 140.000,-
Samen graften herstellen
Het tweede project is een gezamenlijk initiatief van Natuurrijk Limburg en Vereniging Nederlands Cultuurlandschap (VNC). Uit een in juni 2022 gepresenteerde inventarisatie naar de staat van de graften in het Heuvelland, bleek dat een groot aantal graften in slechte staat verkeert. Goed onderhouden graften leveren niet alleen een belangrijke bijdrage aan het vertragen van de afstroom van regenwater, maar slaan ook CO2 op, leveren een belangrijke bijdrage aan de biodiversiteit en vormen cruciale ecologische verbindingen.Het doel van het project is om samen met agrariërs 2 kilometer aan graften te herstellen. Agrariërs in het Gulp- en Geuldal worden hiervoor actief benaderd. Tevens worden in het project compleet nieuwe graften aangelegd. Omdat er tot nu toe weinig bekend is over de meest effectieve manier om graften aan te leggen, worden hiervoor in dit experiment verschillende methodes gebruikt. De aanleg van nieuwe graften is nadrukkelijk gericht op het beter vasthouden van water en het voorkomen van afstroming over akkers.
Dit project ontvangt €90.421,30 vanuit het Fonds Natuurkracht.
Over het Fonds Natuurkracht
Natuurkracht is er trots op dat deze mooie projecten door een bijdrage uit het fonds kunnen worden uitgevoerd. Het Fonds Natuurkracht stelt tot medio 2025 in totaal 1 miljoen euro beschikbaar voor maatregelen die leiden tot het vasthouden van water. Het Fonds Natuurkracht staat jaarrond open. Een paar keer per jaar beoordeelt een onafhankelijke beoordelingscommissie de binnengekomen aanvragen . In deze commissie zitten experts van Natuur- en Milieufederatie Limburg, WWF, Bureau Stroming en Maastricht Sustainability Institute. Het Fonds Natuurkracht wil graag samen met de lokale gemeenschap in het Geul- en Gulpdal het verschil maken. Daarvoor is een minimumuitkering van €10.000,- per idee of per plan beschikbaar. Het Fonds Natuurkracht staat open voor alle goede plannen waarbij samengewerkt wordt en waarbij natuur als bondgenoot wordt ingezet om overstromingen en wateroverlast te voorkomen. Denk bijvoorbeeld aan het aanplanten van bomen op de hellingen, het herstel/de aanleg van graften, de aanleg van natuurvriendelijke oevers of het aanleggen van natte natuur en natuurlijke wateropslag.
Hulp is beschikbaar
Natuurkracht biedt hulp bij het schrijven van een projectvoorstel. Er is regelmatig een spreekuur voor mensen met vragen of ideeën, alle spreekuren en andere activiteiten staan op de website natuurkracht.org. Natuurkracht is een initiatief van Natuur en Milieufederatie Limburg, Limburgs Landschap, ARK Rewilding Nederland, Natuurmonumenten en Wereld Natuur Fonds, met steun van de Nationale Postcode Loterij.