Natuurkracht wordt ondersteund door diverse samenwerkingspartners, ambassadeurs en vrijwilligers. Zij maken zich sterk voor natuurlijke oplossingen tegen wateroverlast en de gevolgen van klimaatverandering. Wie zijn deze ambassadeurs, hoe zien ze hun rol en wat vinden ze belangrijk? In deze rubriek stellen we ze aan je voor.
Luuk Kuijpers, fotograaf bij opDIGITAALpapier
We spraken met Luuk Kuijpers, die opgroeide in Zuid-Limburg en voor wie overstromingen in die regio geen onbekend verschijnsel zijn. Luuk is de afgelopen maanden met zijn camera door het Zuid-Limburgse landschap gereisd om de natuurlijke oplossingen rondom wateroverlast te fotograferen.
Als fotograaf heb je een speciaal oog voor bepaalde landschapselementen. Hoe ging je op pad toen je startte met het maken van foto’s voor Natuurkracht? Waar lette je in eerste instantie op?
Bij het fotograferen van landschappen zoek je naar elementen waar je een pakkend en veelzeggend beeld mee kunt maken. Een alleenstaande boom, een kronkelend pad of riviertje, interessante luchten en mooi licht dragen hier allemaal aan bij. Toen ik op pad ging voor Natuurkracht had ik eigenlijk nog geen idee waar ik verder op moest letten. Als ik het me goed herinner hebben we kort kennis gemaakt tijdens een videocall en ben ik met drie linkjes van wandelingen en de informatie op jullie website op pad gestuurd. En succes hahaha. Grapje hoor. Ik vond het wel lekker zo te starten. Onbevooroordeeld op pad en maar zien wat je tegenkomt. Het maken van de foto’s was voor mij vaak worstelen tussen mooi en functioneel. Daardoor werd het ook vaak geen van beiden. En het eerste resultaat… Veelal registratieve foto’s waarbij ik me af vroeg wat ik zag en of het onderdeel zou kunnen zijn van ‘de reis van de druppel’. Na mijn eerste rondje heb ik een aantal foto’s laten zien en de feedback was net zo divers als mijn ervaringen. Een korte opsomming; zie hier hoe het water het laagste punt opzoekt; mooie foto, er mist alleen een plas water; verhaalt te weinig over water; mooie kleuren, niet bruikbaar; hier kunnen we een verhaal over water bij vertellen, etc. Kortom, nog genoeg te leren.
Wat is er inmiddels veranderd in jouw blik op het Zuid-Limburgse landschap?
Als je me dit vraagt moet ik in eerste instantie terugdenken aan mijn kennismaking met André, één van de mensen achter Natuurkracht. Na mijn eerste wandelingen ontmoette ik André. Hij had tijd vrij gemaakt om mij een beetje wegwijs te maken in het Geuldal en iets te vertellen over natuurkrachtige oplossingen tegen wateroverlast. Tijdens een rondje door Schin op Geul vroeg hij of ik al op de regenpijpen had gelet. André voorzag ze van commentaar: “Deze komt uit op straat. Deze ook. Deze gaat de grond in, waar zou dat water heen gaan? Hier hebben ze een regenton.” Het beeld dat ik eraan over heb gehouden is dat we vaak gewend zijn (regen)water zo snel mogelijk afvoeren -en- niet altijd een idee hebben waar het dan naartoe gaat. Natuurkracht richt zicht er juist op water zo lang mogelijk vast te houden, liefst al op de plek waar de druppel valt.
Maar goed, het landschap. Als ik nu een plas water zie vraag ik me af hoe dat water daar komt en waar het op weg naartoe is. Het pad op de foto’s hier beneden is onderdeel van de klimaatwandeling Geul route. Ik heb het een aantal keren gelopen en steeds ziet het er weer net iets anders uit.
Het water komt hier van de heuvel. Takken, blaadjes, kiezel en grond zorgen ervoor dat de stroom iedere keer weer een beetje anders loopt. Al zie je ook dat het stroompje steeds dieper inslijt en waarschijnlijk steeds minder snel verandert. Onderaan het pad is een ‘draaihekje’ en ligt vaak een flinke plas water. Uiteindelijk vind je daar ook de Geul.
Je ziet ook dat niet al het water direct naar beneden stroomt. Het stroompje splitst zich op waarbij aftakkingen het grasland in gaan en de de rest doorstroomt richting de geul. In het grasland staan diepe plassen, daar krijgt het water de tijd om de grond in te zakken. Eerder zou ik er zo voorbijgelopen zijn, maar inmiddels valt het me op.
Ik heb de wandelingen nu meerdere keren gelopen. Vaak kies ik een aantal ‘natuurkracht oplossingen’ waar ik specifiek op let of naar op zoek ga. Zo vallen er steeds weer andere dingen op. Omgevallen bomen in het water die het water vertragen; beversporen van bevers die met hun dammen op hun beurt weer zorgen voor vertraging en vasthouden van water; sporen van verwijderde drainages waardoor het water de kans krijgt in de grond te zakken en bosjes waarvan ik heb geleerd dat ze water, op weg naar de rivier, kunnen vertragen.
Het is afgelopen periode erg nat geweest, dus het vinden van water en bijbehorende sporen was niet echt moeilijk. Ik ben benieuwd hoe het er in de zomer uit ziet en wat er dan nog terug te vinden is.
Heb jij tips hoe je natuurlijke oplossingen in het landschap kunt herkennen en kunt vastleggen?
Zoals gezegd ben ik zelf nog in de leer wat betreft water en Natuurkracht. De afgelopen maanden heb ik verschillende plekken in het Geuldal bezocht, zowel in Nederland als België. De Geul stroomt tenslotte niet alleen in Nederland. Daarbij heb ik de nodige kilometers gewandeld.
Wil je oplossingen herkennen, dan zul je je erin moeten verdiepen. Er staat meestal geen bordje bij ;-). Wees nieuwsgierig, maak wandelingen, stel vragen, ontmoet mensen of doe de online training op de website. Wil je meer leren, dan kun je zelfs mee op veldbezoek.
Ga je natuurlijke oplossingen vastleggen, probeer ze dan eerst eens van een afstandje te bekijken. Bedenk welke landschapselementen een rol spelen, hoe je die in een beeld kunt vangen. Ga je voor een overzichtsplaat, of zoom je in op een specifiek detail. Ga je voor sfeer en kies je voor licht in de vroege ochtend of juist aan het einde van de dag. En vergeet niet, het hoeft niet altijd ‘mooi’ te zijn.
Daarnaast niet onbelangrijk, elk seizoen heeft zijn eigen karakteristieken. In de winter heb je een ‘kaler’ landschap en zie je sommige oplossingen misschien beter dan in de zomer wanneer ze achter de blaadjes van bomen en struiken zijn verstopt. En in tijden van droogte is het lastiger om oplossingen op te sporen dan wanneer het nat is. Dus ga een keer op pad in de regen (zonder camera of bescherm hem goed). Het allerbelangrijkste is misschien wel dat je niet vergeet te genieten van de mooie natuur om je heen.
Wat is het meest bijzondere over Natuurkracht wat je tot nu toe hebt geleerd?
De mensen die ik tot nu toe heb ontmoet praten allemaal vol passie en enthousiasme over hun werk, projecten en Natuurkracht.
Ik noemde eerder dat je je bij het vastleggen van oplossingen moet realiseren dat het niet altijd ‘mooi’ hoeft te zijn. Daarbij moest ik denken aan Lubosch Land, waar hard gewerkt wordt aan een voedselbos en veel jonge boompjes en struiken zijn aangeplant. Tijdens mijn bezoek begin maart was er nog niet veel meer te zien dan ‘wat’ takjes en dor ongemaaid gras. Op het eerste gezicht misschien een weinig aantrekkelijk rommeltje. En moeilijk voor te stellen hoe mooi het er over een aantal jaren, als volgroeid bos, uit zal zien. Voor mij bijzonder om te zien dat er ver vooruit wordt gekeken; wordt nagedacht over de de lange termijn en het betrekken van de omgeving.
Zeker omdat we nu in een tijd leven waarin we graag instant resultaat willen zien van onze inspanningen. Bij een ander natuurkracht initiatief leerde ik de uitdrukking ‘boom groot, planter dood’. De strekking is denk ik duidelijk. Het bewijst maar weer dat de focus op de lange termijn ligt en het slim is ook de volgende generaties te betrekken.
Daarnaast kun je ook nu al gewoon genieten. Bijvoorbeeld in het voorjaar, als bloemen en blaadjes langzaam verschijnen. Van de producten die het bos en de tuinderij nu al op leveren en van alle dieren die er hun plekje vinden. En natuurlijk van de bijdragen die het voedselbos levert aan natuurlijke oplossingen tegen wateroverlast. Daarnaast vind ik het mooi dat je de ontwikkelingen over langere termijn kunt volgen. De altijd terugkerende uitdagingen rondom korte en lange termijn, kijken naar delen of het geheel en rekening houden met alle verschillende belangen zie ik ook rondom natuurlijke oplossingen terug. Volgens mij lukt het Natuurkracht daar, samen met alle betrokkenen, een goede balans in te vinden. Ik denk dat hierdoor meer ruimte ontstaat voor mensen, samenwerking, eigen initiatieven en verandering. Mooi om te zien.
Wat is jouw missie voor Natuurkracht de komende tijd? Wat wil je nog meer vertellen met jouw beelden?
Het is inmiddels lente en de zomer is in aantocht. Een periode waarin alles groeit en bloeit. Heerlijk om op pad te zijn, te genieten en foto’s te maken. Dat ga ik dus zeker doen. Verder zou ik de komende periode graag meer mensen ontmoeten die een mooi verhaal hebben bij water, natuurlijke oplossingen of fondsprojecten. Dus mocht je een mooi verhaal hebben, neem gerust contact op. Owja, en niet onbelangrijk! Ga naar buiten, wandel, geniet en maak zo nu en dan een foto. Wil je natuurlijke oplossingen vastleggen, begin met oefenen. Ik sluit een wedstrijdje waarbij jullie worden uitgedaagd natuurlijke oplossingen vast te leggen niet uit. Volg de socials van Natuurkracht en blijf op de hoogte.
Luuk Kuijpers is een van de vrijwilligers die zich volop voor Natuurkracht inzet. Wil jij je ook inzetten als vrijwilliger of ambassadeur voor Natuurkracht? Doe met ons mee!